جایگاه اخلاق مهندسی در شایستگی های حرفه ای مهندسان

هدف از این پژوهش بررسی جایگاه اخلاق مهندسی در میان شایستگی های حرفه ای مهندسان است. الگوی شایستگی مهندسان، ابتدا از طریق پژوهش کیفی به روش دلفی و با مشارکت قریب 50 نفر از خبرگان به دست آمد و سپس در یک نظرسنجی از صاحب نظران این حوزه، مورد تأیید کلی قرار گرفت و در نهایت، در یک پژوهش پیمایشی توسط گروهی از دانش آموختگان دانشگاه صنعتی شریف بر اساس نمونه گیری افراد در دسترس، ارزیابی شد. از این طریق، الگوی نهایی (مشتمل بر 4 شایستگی کلان، 7 شایستگی اصلی و 28 شایستگی فرعی) به دست آمد. پژوهش حاضر، ابتدا برای مهندسان، 8 شایستگی اصلی حرفه ای را مدنظر داشت. شایستگی اول و دوم این فهرست عبارت بودند از: پرانگیزه و فعال بودن و اخلاقمند و پاسخگو بودن. پژوهش کمّی نشان داد که تفکیک دو شایستگی حرفه ای فوق، پاسخگوی مدل مطلوب نیست. لذا این دو شایستگی در یکدیگر ادغام شد و شایستگی حرفه ای جدید با عنوان «انگیزه متعالی داشتن» شکل گرفت و 8 شایستگی حرفه ای، به 7 شایستگی تقلیل یافت. مقاله حاضر، نشان می دهد که جایگاه شایستگی حرفه ای «انگیزه متعالی داشتن» در عرض سایر شایستگی ها قرار ندارد، بلکه هسته مرکزی و موتور محرک 6 شایستگی حرفه ای دیگر است. ضمناً «انگیزه متعالی» برای فعالیت حرفه ای یک مهندس، نباید مستقل از سایر انگیزه های او در زندگی باشد، بلکه یک مهندس مطلوب از حیث انگیزه، کسی است که رسالت واحدی را در کل زندگی فردی و اجتماعی خود برگزیده است و همان رسالت واحد، در نقش های مختلف زندگی، انگیزه متعالی آن نقش را مهیا می کند.